CBDC, Merkez Bankası Dijital Para Birimi anlamına gelen ve son dönemin en önemli konularından biri. Bir ülkenin itibari para biriminin, o ülkenin merkez bankası tarafından çıkarılan ve desteklenen dijital versiyonu olarak kısaca özetlenebilen bu varlıklar, merkez bankalarının da kafasını karıştırmış durumda.
CBDC’ler fiziksel nakit gibi çalışacak şekilde tasarlanmıştır, ancak dijitaldirler ve elektronik olarak saklanabilir, aktarılabilir ve takas edilebilirler. Hem çevrimiçi hem de çevrimdışı işlemler için kullanılabilirler ve bir ülkedeki tüm bireyler ve işletmeler tarafından erişilebilirler. CBDC’ler hala araştırma ve geliştirme aşamasında bulunuyor ve henüz Çin haricinde pek fazla geniş çapta kullanımı bulunmuyor. Ancak birçok ülke özellikle 2023’te bu alanda büyük atılımlar planlıyor.
Avrupa Merkez Bankası da bu aktörlerden biri. Diğer taraftan bu durum, eski üyesi İngiltere’nin dijital sterlin çalışmalarında bir takım çekincelere sahip olması ile frenleniyor.
İngiltere Merkez Bankası, dijital sterlin konusundaki ihtiyacı sorguluyor
Kripto paralar çıktığı ilk dönemde parasal yönetim ve gücü banka ve devletlerden alıp kullanıcılara vermeyi vadediyordu. Bu durumun günümüzde tam tersine döndü ve ülkelerin merkez bankaları kendi blokzincir tabanlı kripto paralarını (CBDC) masaya yatırdı.
Çin, tüm kripto paraları yasaklayıp kendi CBDC’si dijital yuanı kullanıma sokarken, diğer birçok ülkeden de önemli adımlar gelmeye devam ediyor.
Diğer taraftan SCMP’nin paylaştığı detaylara göre, İngiltere Merkez Bankası Başkanı Andrew Bailey, dijital euroya ilişkin daha fazla hazırlık çalışmasını desteklerken, dijital sterlinin ihtiyacını sorguladığını belirtti.
Bu noktada ihtiyacın sorgulanması bir takım kullanım senaryosundan kaynaklanıyor. Günümüzde dijital bankacılık olarak adlandırılan sistemde, parasal sistemler hâlihazırda dijital ortamda ilerliyor.
Takibi ve işlenmesi konusunda birçok iyileştirmenin yapıldığı bu dijital bankacılık sistemleri için oldukça fazla yatırım yapılmış durumda. Ülkelerin CBDC’lere geçişinde birçok ek avantaj sağlansa da ülkeler genellikle bu masrafı getireceği katkılara nazaran fazla bulabiliyor.
Bailey de benzer şekilde parlamentonun Hazine Seçme Komitesine, şu an için bir dijital sterline ihtiyaç olup olmadığından emin olmadığını söyledi:
“Bence toptan bir dijital merkez bankası para birimine (CBDC) ihtiyaç olup olmadığı açık bir soru, çünkü büyük bir yükseltme ile toptan bir merkez bankası para takas sistemimiz var”
