Ukrayna’ya karşı savaş başlatmasının ardından Rusya, Avrupa Birliği (AB) tarafından uzun bir süredir yatırımlarla karşı karşıya. Rusya Merkez Bankası’nın ise yaptırımlara bir yanıt olarak merkez bankası dijital para birimi (CBDC) kullanarak sınır ötesi bir uzlaşma sistemi geliştirmeye başlayacağı bildiriliyor.
Rus yerel medyası Kommersant’ın 9 Ocak tarihli bir raporuna göre, Rusya’nın bundan sonra dijital ruble ile yoluna devam etme planlarının 2023’ün ilk çeyreğinde gerçekleşmesi bekleniyor.
Bununla birlikte Rus yetkililer tarafından CBDC’lere ilişkin önerilen ilk model, çeşitli ülkelerin CBDC sistemlerini entegre etmek için Rusya ile ayrı ikili anlaşmalara girdiğini ortaya koydu.
İkinci model ise, biraz daha karmaşık. Bu model, Rusya’nın diğer ülkelerle etkileşime girmesi için tek bir merkez platform önererek, bağlı ülkeler arasındaki ödemeleri kolaylaştırmak için ortak protokolleri ve standartları paylaşıyor.
Finansal Yenilikler Kuruluşu (AFI) Başkanı Roman Prokhorov, söz konusu iki modellemeye ilişkin görüşlerini paylaştı. Prokhorov, ilk modelin uygulanmasının daha basit olduğunu ancak ülkeler arasındaki ikili etkileşimler için daha az umut verici olduğunun altını çizdi.
Prokhorov, ikinci modeli ise daha ileri seviyede bir seçenek olarak değerlendirdi. Finansal Yenilikler Kuruluşu başkanı, teknolojik ve politik hazırlığı göz önüne alındığında Çin’in en muhtemel ortak olduğunun altını çizdi ve ilk iki yönlü sistemin uygulanabileceğini belirtti.
Eylül 2022’de yayınlanan raporlar ise Rusya’nın 2023 yılında Çin ile dijital ruble yapılanmalarını kullanmayı planladığını ortaya koymuştu.
Yine de kimileri, Rusya’nın CBDC planının teknolojileri tarafından değil, siyasi görüş ayrılıkları nedeniyle sekteye uğrayacağı düşünüyor.
Rusya Bankalar Birliği başkan yardımcısı Alexey Voylukov, dijital ruble’yi geliştirmenin, Rusya’nın küresel siyasi durumunu değiştirmeyeceğini ya da herhangi bir iyileştirme sağlamayacağına ilişkin görüşlerini paylaştı. Voylukov, CBDC platformu için çalışmaların, yalnızca Rus hükümetiyle dost ve teknolojik olarak hazır ülkelerle yapılabileceğinin altını çizdi.
Rusya’nın CBDC planı nasıl ilerledi?
Rusya Hükümeti, Ukrayna ile girdiği savaş neticesinde AB tarafından pek çok ekonomik yaptırımlara maruz kaldı. Bilindiği üzere Rusya, Ukrayna’ya karşı başlattığı savaşın ardından toplamda 9 adet yaptırım paketi ile karşı karşıya kaldı. AB tarafından uygulanan yaptırımlardan kaçınmak için Rusya, kripto sektörüne yönelmeye başladı.
Daha önceleri Rusya Merkez Bankası, CBDC platformuna bağlı tüm bankalar ve kredi kurumlarıyla birlikte 2024 yılına kadar dijital rublesini piyasaya sürmeyi beklediğini belirtmişti.
Öte yandan merkez bankası ile Rusya Hükümeti, ülkede kripto para birimlerinin kullanımına ilişkin uzun bir süredir çatışma halinde. Merkez bankası, kripto para birimlerinin ülkedeki kullanımlarına izin vermeyi değerlendirmeye hazır olduklarını belirtti. Ancak yalnızca yasal bir deneyin parçası olarak değerlendirileceğinin de altını çizdi. Rusya Merkez Bankası, kripto varlıkların ülkedeki yetkili bir kuruluş aracılığıyla yapılan işlemleri deneysel bir yasal rejimin parçası olarak değerlendirmenin mümkün olduğunu, anca ilgili bir yasanın da gerekeceğinin altını çizdi.
Son olarak Rusya Merkez Bankası ve Maliye Bakanlığı, Eylül 2022’de Rusların kripto kullanarak sınır ötesi ödemeler göndermesine izin veren bir kural üzerinde anlaşmaya vardı.
