Bugünlerde en çok merak edilen konulardan birisi de kripto para piyasasının “ayı piyasası” dönemine girip girmediğidir. Mart 2020’den beri çok sert bir artışa sahip olan Bitcoin’inden sonra, diğer kripto paralar da büyük bir artış gösterdi. Elbette Bitcoin’in yükselişi konuşulurken bir de bu yükselişin ardından gelecek olan ayı piyasası gündeme geliyor. Peki bu ayı piyasası nedir? Ayı piyasası ne demek ve ayı piyasası ne kadar sürüyor? Gelin hep birlikte bu konuyu irdeleyelim. Yazımızda, geçmişte yaşanmış ayı piyasalarına da göz atacağız.
Yazımızda ayı piyasası nedir sorusuna cevap verdikten sonra, ayı piyasasının oluşma sürecine, geçmişte yaşanan ayı piyasaları üstünde de duracağız.
Ayı Piyasası Ne Demek?
Öncelikle ayı piyasası olarak bahsedilen terimin sadece kripto para piyasası için kullanılan bir terim olmadığını belirtmeliyiz. Nasıl yani? Bildiğiniz gibi Bitcoin’den önce yatırımcıların hisse alıp satabilecekleri borsalar vardı. Ayı piyasası, finansal piyasalar için onlarca yıldır kullanılan bir terimdir.
Ayı piyasası nedir? Yatırımcıların piyasanın geleceğine ilişkin düşüncelerinin olumsuz olduğu, ekonomik büyümenin azaldığı, işsizliğin arttığı ve piyasadaki varlıkların fiyatlarının düşme eğiliminde olduğu genel piyasa durumunu anlatan bir terimdir.
Ayı piyasalarında, yatırımcıların durumun iç açıcı olmadığını düşünürler. Bu nedenle, hisse senedi ya da kripto para gibi yatırım araçlarına olabildiğince mesafeli yaklaşırlar. Yani yatırımcıların beklentileri olumsuzdur.
Bu kötü gidişin ardından, piyasalara giren kişilerin sayısı da azaldığı için düşüş başlar. Bu düşüş, piyasalarda konuşulan genel düzeltmelerden ayrıdır ve devamlılığı olan bir düşüştür.
Ayı piyasasında meydana gelen düşüşler, boğa piyasasında meydana gelen artışlardan daha can sıkıcı ve zorlayıcıdır. Özellikle herhangi bir deneyime sahip olmayan yeni yatırımcılar, panik alımları ve satışları yaparak yüksek zarara girebilir.
Diğer yandan deneyimli yatırımcıların ayı piyasalarında uyguladığı hamleler de boğa piyasasından ayrıdır.
Ayı Piyasasının Meydana Gelmesini Sağlayan Koşullar
Boğa piyasasının oluşması için birkaç koşulun oluşması gerekiyor. Ayı piyasası için de boğa piyasasının tam tersi olarak düşünebiliriz.
Yatırımcıların, ekonomik gidişattan memnun olmadıkları için, yatırım yapmazlar. Bu durumu şirketlerin, istihdam sağlamak amacıyla yaptığı yatırımların azalması izler. Yani ekonomik büyüme az ve yatırım yapılmıyor. Bu durumda işsizlik artacağı için, büyük çoğunluk harcama yapamayacaktır. Öte yandan, yatırımcılar ayı piyasasında sahip oldukları varlıkları satmayı düşüneceklerdir. Harcama, yani tüketim olmadığı için şirketlerin ciroları ve kârları düşeşe geçecek. Bu durumda da yine istihdam sağlanamayacağı için bu durum devam ediyor olacak.
Ayı Piyasası Ne Kadar Sürer?
Bu durumu kesinlikle öngörebilmek mümkün değildir. Ayı piyasasının süresi belli değildir. haftalar, aylar, yıllar bile sürebilir. Zaten Mart 2020’den beri içinde bulunduğumuz kripto para boğa koşusunu, birçok yatırımcı 2018 ayı piyasasından öngörebiliyordu.
Geçmişte Yaşanan Ayı Piyasası Örnekleri
Geçmişte yaşanan ayı piyasalarına en yakın örneği yine Bitcoin’den örnek verebiliriz. Lider kripto para, 2017 yılında değerine, değer katarak yükseldi ve 19700 dolar seviyesine kadar ulaştı. Ardından boğa piyasası, ayı piyasasına evrildi ve piyasada çok sert düşüşler yaşandı.
Aşağıda gördüğünüz grafik de Bitcoin’in 2018’in ilk günlerinde başlayan düşüşünün, 2019’un son günlerine kadar devam ettiğini gösteriyor. Yani bu grafiği anlatmak için kurulabilecek en iyi cümle, Bitcoin’in 2018’den, 2019’un son günlerine kadar kesin bir ayı piyasası dönemine girdiği olacaktır.
Ayı piyasasına verilebilecek en büyük örneklerden biri 1929 yılında Amerika’da başlayan ve etkisini tüm dünyada gösteren Büyük Buhran’dır. On yıllardır hakkında pek çok kitabın yazıldığı Büyük Buhran, birçok ülkenin ekonomik daralmaya girdiği bir dönemdi. Hatta Amerikalı ekonomist J.K. Galbraith’in The Great Crash 1929 adlı kitabında bu durumun intiharlara yol açtığından bahsedilir. Yani ayı piyasası uzun bir dönemi kapsar.
Öte yandan Büyük Buhran’ın nedenlerinden biri de borsada spekülasyonlardır. Buradaki yatırım zinciri aslında biraz farklı çalışıyor. Yatırımcı yatırım yapmak istediğinde hisse fiyatının sadece %10’unu öder. Kalan %90’ı ise borsacı bankalardan borçlanarak tamamlanmaktadır. Hisse senedinin fiyatı yükseldiğinde, borsacı ve yatırımcı karı belirli bir oranda paylaşır. Peki bu sistemin sürekli olması için ne gerekiyor? Elbette borsacının bankadan aldığı krediyi ödeyebilmesi için satın alınan hisse senedinin fiyatının sürekli yükselmesi gerekir. Ancak bu mümkün olmadı. Bankaların bu brokerlere verdiği krediler önemli ölçüde artarak krizin başlangıcından hemen önce 8 milyar dolara ulaştı. Ödenemeyen borçlar, krizi etkileyen unsurlardan biri haline geldi.
Ayı Piyasasının Varlığı Nasıl Anlaşılır?
Ayı piyasasının varlığından bahsetmek için teknik olarak piyasanın düşüş trendinde olduğunu görmek gerekiyor. Bunun için en yaygın oran, borsanın değerinin %20’sinden fazlasını kaybetmesidir. Ancak kripto para piyasaları klasik finansal araçlardan farklıdır. Dolayısıyla %20’lik bir değer kaybı söz konusu olduğunda kesin bir ayı piyasasının varlığından bahsetmek yanlış olur. Ancak yine de kendi yatırımınızı yaparken dikkatli olmalısınız.
Son dakika Kripto para gelişmelerinden anında haberdar olmak için Twitter, Telegram , İnstagram hesaplarımızdan bizi takip edebilirsiniz
